1–10. юлий в истории

30.06.2014 09:30

08.07.1621 у Шато-Тьєрі родив ся Жан де Ла Фонтен  (Jean de La Fontaine, †1695), французськый  байкарь, академик.
02.07.1778 умер Жан-Жак Руссо (Jean-Jacques  Rousseau; *1712), французськый писатель и філозоф.
01.07.1804 родила ся Жорж Санд (правд. Amandine  Aurore Lucile Dupin, †1876), плодовита французська  писателька, феміністка и емансіпантка, котра не  лем прибрала хлопськый псевдоним, але и в єден час  носила и мужськоє шатя и курила.
04.07.1804 родив ся Натаніел Готорн (Nathaniel  Hawthorne; †1864), америцькый писатель, еден из  закладателюв америцькой прозы.
07.07.1816 в Лондону у віку 64 рокув умер Річард  Брінслі Шерідан (*1751), анґло-ірськый драматик.
08.07.1822 под час побыту в Італії утопив ся  29-рочный Персі Біші Шеллі (Percy Bysshe Shelley;  *1792), вызначный анґлійськый поет.
09.07.1834 в Празї родив ся Ян Непомук Неруда  (†1891), чешськый поет и прозаик крітичного  реалізма.
04.07.1848 у Паріжу у віку 79 рокув умер  Франсуа-Рене де Шатобріан (*1768), французськый  писатель и діпломат, чия творчость мала великый  вплыв на форму и содержаня французськой  літературы.
04.07.1855 Волт Вітмен (Walt Whitman, 1819–1892)  властным коштом накладом 1000 кусув выдав свою  зберьку поезій Листя травы, што зробила револуцію  у поезії білого верша; пузднїйше поет писав, же  ани єдна книжка не продала ся.
06.07.1859 родив ся Карл Ґустав Вернер фон  Гайденштам (Carl Gustaf Verner von Heidenstam;  †1940), вызначный шведськый писатель, Нобелув  лавреат 1916 рока.
04.07.1862 у часї пікника Чарлз Доджсон зачав  преказовати Алісї Лінделл всякі пригоды, тоты  повіданя пак продовжовали ся и з них родила ся  книжка Луіса Керола (Lewis Carroll; правдиво:  Charles Lutwidge Dodgson) Аліса в краинї див.
05.07.1863 в Люборечи Бансько-Быстрицького края  родив ся Людовит Мароті (Marоthy; псевдо: Людовит  Люборечськый; †1899), священик, словацькый  писатель гуморных повідань и сцен из селського и  студентського живота, оживеных хоснованём  новоградського діалекта.
02.07.1871 в Ужгородї выйшло первоє число  сатіричного часописа Сова, выдаваного русофілами;  довєдна выйшло 5 чисел.
10.07.1871 родив ся Марсел Пруст (Proust, †1922),  французськый писатель (Глядаючи страченый час,  1913–1927); творитель нового стрему у літературї.
04.07.1876 в битцї сербсько-турецькой войны при  Сримськуй Рачи загынув добровольник Адолф  Светоплук Освалд (Adolf Svatopluk Osvald; *1839;  псевда: A.Sv. Bystricky, Detvan, A.S.Pohronsky,  Turansky, Tursky, Urpinov, Urpinsky) словацькый  писатель и новинарь.
02.07.1877 в Калву, Нїмещина, родив ся Германн  Гессе (Hermann Hesse; †1962), нїмецькый и  швайцарськый писатель и малярь, лавреат Нобеловой  награды (1946).
02.07.1879 у Тісачечу родив ся Жіґмонд Моріц  (†1932), мадярськый писатель, новинарь, редактор;  вызначный представитель реалістичной прозы ХХ.  столїтія.
07.07.1882 у Вязынцї Мінськой ґуб. родив ся Янка  Купала (правд. Иван Доміникович Луцевич, †1942),  білоруськый поет и драматик, академик Білорусії и  Украины.
03.07.1883 у Празї родив ся Франц Кафка (Franz  Kafka,†1924), пражськый нїмецькый писатель (Суд,  1925; Каштель, 1926).
07.07.1884 у Монахіуму у родинї жидувського  фабриканта родив ся Ліон Фойхтванґер (†1958),  нїмецькый драматик и романіста, якый быв майстром  історичного романа (Гамішный Нерон, Ґоя).
05.07.1889 родив ся Жан Кокто (Jean Maurice Eugene  Clement Cocteau; †1963), французськый писатель,  малярь и філмовый режисер.
05.07.1889 в Новум Садї умер Яков Игнятович  (*1822), познатый сербськый писатель  історично-патріотичных и соціалных романув и  повідань.
10.07.1889 (28.06 Юл.кал.) у Льгову Курськой  ґубернії родив ся Николай Асеєв (правд. Шталбаум;  †1963), руськый поет, сценаріста, приятель  В. Маяковського и Б. Пастернака.
10.07.1890 (28.06 Юл.кал.) в Одесї родила ся Вера  Інбер (в дїв. Шпенцер; †1972), руська писателька и  товмачка.
04.07.1891 у Валках Харьковськой ґубернії родив ся  Петро Панч (Панченко; †1978), украинськый  писатель, повідкарь, казкарь, романіста; ёго роман  Гомонїла Украина (1954) – єден из лїпшых в  украинськуй літературї; за автобіоґрафичну  повість На калиновум мостї (1965) достав  Шевченкову премію.
06.07.1893 у Паріжу умер Анрі Рене Албер Гі де  Мопассан (Guy de Maupassant; *1850), вызначный  французськый повідкарь и романіста; в реалістичных  повіданях рисує обычайных людий в необычайных  сітуаціях.
07.07.1893 в Заґребу родив ся Мирослав Крлежа  (†1981), вызначный горватськый писатель, драматик,  есеіста.
02.07.1895 в Ківяжду родив ся Андрій Бровдій  (†1946), русинськый політик-автономіста,  писатель, новинарь; міністер-предсїдник первой  влады автономной Пудкарпатськой Руси; за своє  дїятельство при Чехах быв у темници, а по приходу  Совєтув быв забитый беспеков.
02.07.1895 в Софії умер Михайло Петрович  Драгоманов (*1841), украинськый етноґраф,  фолклоріста, літературознатель и публичный  актівіста, одкрывшый перед украинськов  общественостёв Угорську Русь.
01.07.1896 умерла америцька писателька Герріет  Бічер Стов (Harriet Beecher Stowe, *1811), авторка  романа «Хыжка уйка Тома».
08.07.1899 родив ся Петро Міговк (†1967), учитель,  писатель, русинськый културный актівіста.
08.07.1900 (25.06 Юл.кал.) в Умани родив ся Юрій  Корнеліёвич Смолич (†1976), украинськый писатель,  зачинатель украинськой фантастикы; зачав писати у  1920-х роках в духу експеріментув: Край вароша за  пяцом (1924), Недїлї и понедїлькы, Пувдруга  чоловіка; в автобіоґрафічнуй трілоґії Наші тайны –  Дїтство – Вусямнадцятьрочні описав молодость  свого поколїня; до майлїпшых творув приходит  мемуарна трілоґія Повіданя о непокою – Повіданя о  непокою тримле – Повіданя о непокою не має кунця.
01.07.1904 в Брезнї Бансько-Быстрицького края умер  Адолф Петер Затурецькый (псевдо: Боровогайськый;  *1837), педаґоґ, словацькый фолклоріста,  публиціста, языкознатель и автор учебникув языка.
06.07.1904 в Банськуй Щавници родив ся Петер Клас  (†1993), словацькый писатель, чиим майвызначнїйшым  романом є «Сатана против Богу» (1983).
07.07.1907 родив ся Роберт Гайнлайн (Robert  Heinlein; †1988), америцькый писатель, автор  софістичной научной фантастикы.
08.07.1907 у Житоміру у фамілії ветеринара  Олександра Кандыбы (поетичный псевдоним Олександр  Олесь) родив ся сын Олег, будучый украинськый поет  и публиціста Олег Ольжич (Олег Олександрович  Кандыба, †1944); по паду УНР фамілія лишила  Украину; року 1939 быв у Карпатськуй Украинї.
07.07.1911 умер Лесь Гринюк (*1883), покутськый  писатель, новинарь и товмач, печатав ся пуд  псевдонімом Вулшанськый, Олекса Якымович и  кріптонімом ЛГ; за ёго живота выйшов лем єден  зборник новел и начеркув – Весняні вечеры.
10.07.1915 (27.06 Юл.кал.) в Тіфлісу умер Важа  Пшавела (правд. Лука Павлович Разікашвілї; *1861),  класик ґрузинськой літературы.
10.07.1918 в Суон-Гилл, Виктория, Австралия, родив  ся Джеймс Олдридж (†2015), австралийскый  писатель.
03.07.1926 у Папі родила ся Жужа Раб (†1998),  мадярська писателька и поетка, мадярсько-руська  філолоґічка, котра потовмачила майже 200 томув  руськой и совєтськой літературы.

03.07.1927 у Дюрдёві, Войводина, родив ся Микола  Сеґеді (†1988), просвітный роботник, новинарь,  автор повідань и сценок про дїтей, редактор  Піонерськой Заградкы, гуморіста, што запямятав ся  як Кооперант Федор з гуморесок на радію Новый Сад,  емітованых током цїлых 14 рокув.
02.07.1930 в Извору Свалявського округу родив ся  Петро (Миколаюв) Лизанець, языкознатель и  лексикоґраф Пудкарпатя.
07.07.1930 у віку 71 рокув умер Сер Артур Конан  Дойл (Arthur Conan Doyle, *1859), анґлійськый  писатель, што достав знатости детективками о  Шерлокови Холмсу, научнов фантастиков о  професорови Челенджерови и історичными романами;  подля фаху быв дохтор, но од року 1891 лишив  практику и віновав ся вылучно писаню.
02.07.1932 у Коцурї родив ся Микола Скубан  (†1993), новинарь, русинськый писатель и товмач.
07.07.1933 у Харькові застрілив ся Микола Скрипник  (*1872), пудпредсїдник РНК УССР, по ёго смерти  скасовали и введеный ним правопис и ввели такый,  што приближовав украинськый язык до руського.
04.07.1935 в Новум Мїстї над Вагом Тренчинського  края умер Юліус Боднар (*1870), священник, в рр.  1895–1919 на Дольных землях, словацькый писатель  дїточо-молодежной літературы.
08.07.1935 в Мартинї умер Само Цамбел (Cambel;  *1883), словацькый писатель и товмач, стрыйчаник  языкознателя Само Цамбела (Czambel); погребеный  зостав в роднуй Словенськуй Люпчи.
06.07.1937 у Львову на 28. року живота умер Богдан  Іґорь Антонич (*1909), украинськый поет  лемковського роду.
07.07.1939 на Пудкарпатю цівілна адміністрація  перебрала власть од воєнной, котра установила ся  была 18.03.1939; офіціалны языкы были тогды  мадярськый и русинськый (традицийной ортоґрафии),  офіціалный орґан – двоязычный Kбrpбtaljai Kхzlхny  – Подкарпатскый ВЪстник; первый намістный  комісарь быв 73-рочный барон Жіґмонд Перенї, но  скоро подав демісію (09.1940), и на ёго місто став  Міклош Козма (12.09.1940–07.12.1941); по ёго  смерти третїй быв Вілгелм Павел Томчанї (од  10.01.1942–29.02.1944); четвертый быв пудполковник  Андраш Вінце (05.04.1944–20.10.1944).
02.07.1940 в Долнум Кубинї умер Ладіслав Йеґе  (правд. Надаші; *1866), дохтор, словацькый  прозаик, што писав на історичні темы.
02.07.1942 в Ростовськуй области розбив ся в  зостріленум аеропланї 39-рочный Євґен Петров  (правд. Катаєв; *1902), совєтськый новинарь,  прозаик и публиціста.
04.07.1944 в Ліптовськум Микулашу родив ся Иван  Лавчик (†2004), словацькый поет и есеіста.
02.07.1945 выгнали з квартиры фамілію Ґеорґіны  Муранїй-Мейсарош, авторкы мемоарув о своих роках  под репресиями, дївкы Ивана Муранїя и внукы Ивана  Сілвая; квартиру заняв єден из ослободителюв,  совєтськый чиновник.
09.07.1954 родив ся Звонко Сабов, адвокат;  русинськый поет, автор зберькы поезій Мойо белави  птици и кіносценарія Атлантида заш лєм постої,  первый предсїдник културно-просвітного дружства  Карпаты, Вербас.
02.07.1959 в Осієку, Горватія родив ся Владимир  Ґарянскі (†1996), бачванськый русинськый поет и  педаґоґ; умер у Пряшові.
02.07.1961 в Кетчум, Айдаго, умер Ернест Гемінґвей  (Ernest Miller Hemingway, *1899), америцькый  писатель, Нобелув лавреат (1954).
06.07.1962 у віку 64 рокув умер Віліам Фолкнер  (William Faulkner,*1897), вызначный америцькый  писатель; Нобелув лавреат (1949).
04.07.1964 у Москві умер Самуил Яковлевич Маршак  (*1887), руськый поет, драматик, товмач и  літературный крітик.
04.07.1969 У Пряшові умер Федор Лазорик (*1913),  педаґоґ, русинськый писатель, редактор и културный  активіста.
05.07.1970 во Львові умер 81-рочный Василь  Романович Ваврик (*1889), новинарь, історик,  галицько-руськый писатель, пропаґатор русинськой и  русской літературы; ятець лаґрув Терезин и  Талерґоф.
09.07.1970 у Феодосії отворили музей Александра  Ґріна.
04.07.1974 в Сримськой Каменици, Войводина, у віку  46 рокув умер Михал Бабинка (*1927), словацькый  дольноземськый поет и дїтськый писатель.
03.07.1976 умер Семен Панько (*1920), русинськый  писатель.
02.07.1977 в Лозаннї умер Владимир Владимирович  Набоков (*1899), руського роду америцькый  писатель, есеїста и крітик.
03.07.1982 в Братіславі умер Ян Чаяк мл. (*1897),  словацькый писатель, новинарь и етноґраф  Войводины, сын Яна Чаяка ст.
09.07.1987 у Ленинґраду у віку 78 рокув умер  Леонид Пантелеєв (правд. Алексей Иванович Єремеєв;  *1908), руськый дїточый писатель.
01.07.1991 у Пряшові умер Алексей Фаринич (*1911),  педаґоґ, редактор, русинськый писатель.
02.07.1992 у Лондону умер Борислав Пекіч (*1930),  вызначный сербськый романіста, драматик и  сценаріста.
04.07.1995 у Кієві умер Євґен Гуцало (*1937),  украинськый писатель, поет и публіціста  (посмертно: Ментальність орди, 1996).
03.07.1996 у Пряшові умер Владимир Ґарянскі  (*1959), бачванськый русинськый поет и педаґоґ;  туй у Шафариковум всеучилищу преподавав язык и  літературу Русинув Бачкы.
02.07.1998 в Новум Саду умер Якым Олеяр (*1914),  дїточый писатель, учитель, автор учебникув,  културный активіста.
02.07.1999 в Бей Шор, Ню-Йорк, ЗША, умер Маріо  Пюзо (Mario Puzo; *1920), америцькый писатель,  крітик и сценаріста.
04.07.2000 у Неаполю умер Ґустав  Герлінґ-Ґрудзіньскі (*1919), польскый  антікомуністичный писатель и політичный еміґрант.
04.07.2001 у Мукачові умер Стефан (Антонув)  Попович (*1926), кодіфікатор русинського языка на  Пудкарпатю, автор ґраматикы, словника и многых  статий у вопросах русинського языка и културы.
06.07.2005 в Паріжу умер 91-рочный Клод Сімон  (Claude Simon; *1913), французськый писатель,  лавреат Нобела (1985).
06.07.2009 в Москві у віку 76 рокув умер Василій  Аксёнов (*1932), руськый писатель и сценаріста.
06.07.2010 у Братиславі умерла Елеонора Ґашпарова  (*1925) , словацька дїточо-молодежна писателька.
03.07.2012 Верховна Рада Украины прияла закон  5029-VI о меншиновых языках, у котрум межи 18  меншиновыма языками нотує и русинськый.