11–20. август в истории

15.08.1534 у Паріжу еспанськый духовник с. Игнат  Лойола заложив чин отцюв єзуітув, Общество Исуса  (Societas Jesu); чин збудовав катедралный собор в  Унґварї, печатню в Тернаві, де печатали ся  русинські книгы; первый русинськый букварь  Елемента, выданый в Коложвару тоже у печатни  отцюв єзуітув (1746); чин истертый року 1773  рішенём папы Клемента XIV., тогды вшиткі прижиткы  чина передали церьквам, школам, бібліотекам.
17.08.1552 у Беоґраду вышла перва кирилична книга,  Беоґрадско четвероевангелие, котру напечатав  Троян Ґундулич.
20.08.1627 у Кієво-печерськуй печатни выйшов  Лексиконъ славеноросскій и именъ тълкованіе Памвы  Беринды, якый держат за первый словник  украинського языка.
17.08.1753 в Балашшадярмату родив ся Йозеф  Добровськый (†1829), вызначный славіста, автор  чешськой ґраматикы и ґраматикы старославянського  языка, чешськый народный будитель.
15.08.1771 в Едінбурґу, Шкоція, родив ся Валтер  Скотт (Walter Scott, †1832), популарный шкотськый  романіста.
15.08.1773 в Горном Калнику, Словакія, родив ся  Юрай Рогонь (†1831), первый словацькый поет Бачкы,  збиратель народных співанок, фолклору, народный  будитель.
19.08.1780 родив ся Пєр Жан де Беранже (Pierre  Jean de Bеranger , †1857), французськый поет,  утопичный соціаліста, якый за свої політичні  куплеты на Наполеоновськый режім два раз сидїв у  темници.
12.08.1827 в Лондону у віку 69 рокув умер Вільям  Блейк (*1757), анґлійськый поет и малярь.
12.08.1831 в Єкатеринославі (дн. Днїпро) родила ся  Гелена Петровна Блаватська (до одд. Helena  Petrovna Hahn, †1891), окултна писателька, яка  потовмачила по анґлійськы Достоєвського,  закладателька Теософичного Общества в Ню-Йорку и  Межинародного Братства в Індії; высше 20 рокув  вандровала світом, сїм рокув жила межи монахами  Тібета.
20.08.1843 (08.08 Юл.кал.) в Харькові умер  Григорій Квітка (*1778), украинськый писатель  (Сватаня на Гончарівцї, Шельменко ордінанц).
11.08.1844 у віку 63 рокув умер Йерней  (Бартоломей) Копитар (Jernej Kopitar; *1780),  словенськый лінґвіста, єден из закладателюв  славістикы.
20.08.1847 у Грубешові коло Люблина родив ся  Болеслав Прус (правд. Александер Ґловацкі, †1912),  польскый писатель («Форпост», «Кукла», «Фараон»).
18.08.1850 у Паріжу умер Оноре де Балзак (*1799),  французськый романіста, єден из вызначнїйшых  писателюв світа.
18.08.1860 в Старуй Турї Тренчинського края родила  ся Кристина Роёва (Kristina Royova; †1936),  закладателька харітативных сполкув, словацька  писателька морално-христіанськой тематикы, котрой  булша часть творув достала популарность и  публикацию вецей як на 30 языках аж в 2000-х  роках.
14.08.1866 в Турчанськых Теплицях Жілінського края  у віку 59 рокув умер Карол Кузманій (*1806),  священник, словацькый писатель, новинарь и товмач,  народный будитель.
14.08.1867 в Лондону родив ся Джон Ґолсворсі  (Galsworthy, †1933), анґлійськый писатель, лавреат  Нобела (1932, Forsythe Saga).
18.08.1872 пуд Віднём умер Петар фон Прерадович  (*1818), австрійськый ґенерал, горватськый поет и  славянофіл.
13.08.1876 (01.08 Юл.кал.) у Беоґраду родив ся  Александар Белич (†1960), сербськый лінґвіста,  діалектолог, лексикоґраф.
17.08.1876 (або аж десь по 24.08) в Алексинацу в  Сербії во войнї против Турції упав 43-рочный Йозеф  Богуслав Белла (*1832),кожушник, словацькый  народовець и поет, участник боя за независимость  Чорной Горы и Герцеґовины (1858), Польщі (1863),  Сербії (1876), котры бої описав во своих поетичных  романтичных творах.
20.08.1877 (08.08 Юл.кал.) у Беоґраду родив ся  Йован Скерлич (†1914), сербськый літературознатель  и літературный крітик.
16.08.1888 родив ся Томас Едвард Лоренс на  прозывку Лоренс Арабійськый (Thomas Edward  Lawrence, Lawrence of Arabia; †1935), анґлійськый  археолоґ, востокознатель, офіцер и писатель,  котрый майпознатїйшій своима мемуарами «Сїм остой  мудрости» о своих дожитях на Ближнум Востоку.
11.08.1889 у Яворові, Галичина, умер отець Йосип  Лозинськый (*1807), народописник, языкознатель,  писатель, фолклоріста, публиціста, автор ґраматикы  руського языка и зберькы украинськых свальбовых  співув «Ruskoje Wesile» (латинков); закладатель  народных школ.
13.08.1900 в селї Узькоє (нынї Москва) умер  Владимир Серґеєвич Соловьев (*1853), руськый  реліґійный філозоф, поет-сімволіста и публиціста.
20.08.1901 у Модицї на Сіцілії родив ся Салваторе  Квазімодо (Salvatore Quasimodo, †1968),  таліанськый поет, товмач, крітик; антіфашіста;  Нобелув лавреат (1959).
19.08.1902 у Рай, Ню-Йорк, ЗША родив ся Оґден Неш  (Ogden Nash; †1971), америцькый поет, сатірик,  віртуоз поетичной формы.
19.08.1902 у Великых Сорочинцях Полт. ґуб. родив  ся Олесь Донченко (Александр Василёвич Донченко,  †1954), украинськый писатель, автор романув о  роботниках и дїточой літературы.
17.08.1903 Джозеф Пулітцер, америцькый выдаватель  и новинарь мадярського роду, даровав єден міліон  доларув Колумбійському всеучилищу на школу  новинарьства и премію, яку од року 1917 каждорочно  дают за лїпшый новинарськый и музикалный творы.
12.08.1904 у Коцурї родив ся Янко Фейса (†1983),  учитель, русинськый поет, автор первой русинськой  дїточой книжкы (Пупче, юлій 1929, Н.Сад).
17.08.1908 (4.08. Юл.кал.) в Беоґраду умер  35-рочный Радоє Доманович (*1873), сербськый  писатель-сатірик, чиї творі днесь сут повинным  читанём у школах.
20.08.1908 в Кремници умер Ґустав Казімір  Зехентер-Ласкомерськый (Zechenter-Laskomersky;  *1824), словацькый прозаик и публиціста.
12.08.1914 у Руськум Керестурї родив ся Йовґен  Планчак (†1977), писатель.
17.08.1916 у Турчанськум Сятум Мартину умер  Светозар Гурбан Ваянскі (*1847), вызначный  словацькый писатель и поет, културный и політичный  дїятель.
12.08.1919 в Салдобошу, жупа Мараморош, родив ся  Василь (Иванув) Орос (†2001), языкознатель,  фолклоріста, автор многых робот о русинськых  діалектах, о языку русинськых писателюв  (Духнович, Павлович, Сілвай, Фенцик).
14.08.1919 у Крупинї Бансько-Быстрицького края  родив ся Юрай Шпіцер (Juraj Spitzer; †1995),  словацькый писатель, публиціста и літературный  крітик; в часї войны быв інтернованый в нїмецьком  концентраку, пак командантом жидувськой  партізанськой єдноткы; по войнї шефредактором  Културного живота, секретарём чехословацького  сполку писателюв; в року 1951 выдав книжку, де  оправдовав сталинські репресії; по року 1969, при   «нормалізації» вылученый зо сполку писателюв,  пропущеный з роботы и мав заказ публикації.
20.08.1921 в Оріховци Кієвськой обл. родив ся  Микола Якович Зарудный (†1991), украинськый  писатель и драматик, лавреат Шевченковой премії  (1978).
13.08.1925 в Брнї умер 65-рочный Вацлав Вондрак  (*1859), вызначный чешськый славіста, професор  Віденського и Брненського всеучилищ.
18.08.1925 в Ґлазґо родив ся Браян Олдісс (Brian  Wilson Aldiss), анґлійськый писатель, успішный у  жанру фантастикы.
20.08.1926 у Велятинї родив ся Стефан (Антонув)  Попович (†2001), кодіфікатор русинського языка на  Пудкарпатю, автор ґраматикы, словника и многых  статий у вопросах русинського языка и културы.
11.08.1932 у Коктебелю, Крым, умер Максіміліан  Волошин (*1877), руськый поет и малярь.
15.08.1932 в Турїх Реметах умер Сіон Сілвай  (*1876), сященик, драматик, композітор и  хормайстер, сын писателя Ивана Сілвая.
17.08.1932 в Чаґуанас, Трінідад, родив ся  Відіадгар Сураджпрасад Найпол, трінідадськый  анґлоязычный прозаик, Нобелув лавреат (2001).
20.08.1932 в Казани, Татарстан, родив ся Василій  Аксёнов (†2009), руськый писатель и сценаріста.
18.08.1934 в Дольнум Кубинї Жілінського края родив  ся Ян Йоганідес (†2008), словацькый прозаик и  есеіста.
19.08.1936 еспанськы фашісты забили Федеріко  Ґарсія Лорку (Federico Garcia Lorca, *1898),  поета, писателя, драматика, майбулшого  представителя Еспанії у світовуй літературї од ХХ.  віка доднесь.
13.08.1946 у Лондону умер Герберт Джордж Веллс  (Wells;*1866), світовой славы анґлійськый писатель  фантастикы.
14.08.1947 в Ню-Йорку, ЗША, родила ся Даніела Стіл  (Danielle Fernande Dominique Muriel Emily  Schuelein-Steel), америцька прозаичка, авторка  множества любовных романув, основаных на властном  опытї: родителї Даніелы розвели ся, коли юй было  сїм рокув, ай она сама до днесь оддавала ся и  розводила ся 5 раз.
15.08.1949 у Вошінґтону умер Растко Петрович  (*1898), сербськый діпломат, писатель, есеіста,  автор популарных подорожных записок.
16.08.1949 в Атлантї, Джорджія, умерла Марґарет  Мітчелл (*1900), америцька популарна романістка,  котрой єдинственый роман Уднесены вітром (1936)  належит межи лїпші творы америцькой літературы.
16.08.1951 у Руськум Керестурї родив ся Михал  Рамач, поет, публициста, товмач.
12.08.1955 у віку 80 рокув умер Томас Манн  (*1875), нїмецькый писатель, Нобелув лавреат  (1929).
13.08.1956 в Мінську у віку 73 рокув умер Якуб  Колас (правд. Константин Міцкевич; *1882),  білоруськый поет, прозаик, драматик, класик  білоруськой літературы.
14.08.1956 в Берлину умер Бертолт Брехт (Brecht,  Eugene Bertolt Friedrich, *1898), нїмецькый  драматик (Трикопійкова опера, Матка Куражі и єї  дїти).
13.08.1962 в Джесоло, Таліанщина родив ся Лука  Калві, славіста, якый занимат ся Пудкарпатськыма  Русинами на всеучилищах у Венеции и Терстї  (Фіуме), потовмачив до талианщины ряд творув  русинського фолклора и літературы, в т.ч.  Духновичов стих "Я Русин был" (Rusyno ero, sono e  saro).
18.08.1971 в Москві умер Петр Григорьевич  Богатырёв (*1893), руськый славіста, фолклоріста и  етноґраф, автор моноґрафии “Actes magiques, rites  et croyances en Russie Subcarpatique” (Paris, 1929)», другое выданя «Магические действия, обряды  и верования Закарпатья» (в зберьцї «Вопросы  теории народного искусства», Москва, 1971).
18.08.1977 у Будапешту умер Тібор Дері (*1894),  мадярськый писатель, новинарь и товмач.
14.08.1984 умер Джон Бойнтон Прістлі (*1894),  популарный анґлійськый драматик и романіста.
16.08.1984 у Беоґраду умер Душко Радович (*1922),  вызначный сербськый дїточый писатель.
16.08.1990 Александр Солженїцын достав назад  совєтськоє подданство.
13.08.1991 у Берегові умер о. Стефан (Михайлув)  Бендас (*1903), влїтї 1949 за «неправилну» віру  дустав 25 рокув лаґрув и 5 рокув высланя, у  Караґандї быв душпастырём засланых Нїмцюв и  Русинув; автор книг Хроника села Велика Копаня,  Хроника села Новоселиця Тячовського округа, Пять  рокув за колячым друтом.
14.08.1994 в Цюріху, Швайц, у віку 89 рокув умер  Еліас Канетті (*1905), нїмецькоязычный жидувськый  писатель, котрый в своих творах аналізовав  псіхолоґію масы, маніпулацію масами; Нобелув  лавреат (1981) «за літературу, высвітившу значеня  людськой совісти».
19.08.1996 у Петровцях, Войводина, у віку 66  рокув умер Сілво (Сілвестер) Ерделї (*1930),  русинськый поет з народу и културный дїятель,  закладатель музейного зобраня у Петровцях, выдана  ёго книжка поезій У лєшїку при валалє.
18.08.2003 в Братіславі умерла Марія Янчова  (*1908), словацька писателька літературы про дїтий  и молодеж.
14.08.2004 у Кракові у віку 93 рокув умер Чеслав  Мілош (*1911), полськый есеіста, поет, товмач;  року 1951 еміґровав из Польщі на Запад, а року  1993 вернув ся, Нобелув лавреат (1980).
11.08.2006 в Ступаві Братіславського края у віку  86 рокув умер Ян Горецькый (*1920), словацькый  языкознатель, якый вызначил ся модерныма методами  лінґвістичных изглядовань.
15.08.2008 умер Дзендзелївськый Йосип Олексїёвич  (*1921), што яко 30-рочный приходит до Ужгороду  (1951), де на матеріалї русинськых діалектув робит  блискачу карьєру вызначного украинського  лінґвісты; автор словника діалектизмув Закарпатя,  котрі мусїли были быти замінены «правилныма»  украинськыма словами (1958); автор тритомного  лінґвістичного атласа русинськых гвар Пудкарпатя  (1958–1993); за довгый час тоты атласы и тот  словник, были єдні из немногых леґално доступных  книг, што помогали Русинам сохраняти свуй язык.
15.08.2008 в Банськуй Быстрици умер Павол Груз  (*1941), словацькый прозаик, есеиста, редактор.
18.08.2010 на пути до Чех в Собранцях умер Василь (Андріюв)  Сочка-Боржавин (*1922), русинськый актівіста,  руськоязычный писатель.
15.08.2013 умер Славомир Мрожек (*1930), польскый  писатель и драматик.