21–30. новембер в истории

20.11.2014 11:11

27.11.8 до РХ умер Квінтус Горацій Флаккус (Quintus  Horatius Flaccus, *65 до РХ), майславнїйшый римлянськый  поет.
25.11.1562 у Мадріду родив ся Лопе де Веґа (Lope  Felix de Vega Carpio, †1635), зачинатель  еспанськой лірикы и драматурґії, до нас дуйшло  около 500 ёго творув, в котрых реалістично малює  тогочасну Еспанію.
30.11.1667 у Даблину родив ся Джонатан Свіфт  (Jonathan Swift; †1745), ірськый духовник,  писатель и сатірик, автор четыритомного романа  Ґуліверовы подорогы (1726).
21.11.1694 родив ся Франсуа Марі Аруе де Волтер  (Franзois Marie Arouet de Voltaire, †1778),  французськый писатель, поет, філософ, історик,  соавтор первой енціклопедії.
28.11.1757 родив ся Віліам Блейк (William Blake;  †1827), брітанськый поет и малярь; ілустровав свої  поезії властныма велми оріґіналныма рытовинами и  акварелами; заставав за містичноє думаня и  неограничену фантазію сопротив звычайного  18-вічного раціоналізма.
25.11.1763 умер абаш Прево, Антуан Франсуа Прево  (Prevost d'Exiles; *1697), французськый писатель,  автор романа "Історія каваліра де Ґріє и Манон  Леско".
29.11.1778 (18.11 Юл.кал.) у слободї Основа коло  Харькова у немешськуй родинї родив ся Григорій  Квітка (†1843), украинськый писатель (Сватаня на  Гончарівцї, Шельменко ордінанц).
22.11.1801 (10.11 Юл.кал.) в Луганську родив ся  Владимир Ив. Даль (†1872), автор любеных повідань  из народного быта (псевдо: Козак Луганскый), автор  словника народной русчины (1863–1866).
29.11.1802 в Штутґарту родив ся Вілгелм Гауф  (Hauff; †1827), нїмецькый писатель, што писав  містичны казкы в духу Е. Т. Гофмана, сатіричны  шкіцы в духу Й. В. Ґете и историчны романы в духу  В. Скотта.
22.11.1819 родила ся Мері Енн Іванс ( Mary Ann  Evans: †1880), анґлійська романістка, яка печатала  ся пуд мужськым псевдонимом Джордж Еліот (George  Eliot).
25.11.1826 (13.11 Юл.кал.) в Сентї родив ся Йован  Джорджевич (†1900), сербськый писатель, історик и  орґанізатор театра.
21.11.1830 у Будапешту на гертику умер Карол  Кішфалуді (*1788), мадярськый романтичный  писатель, драматурґ, зачинатель модерной прозы,  редактор алманаха Аврора (од 1821), учитель Мігая  Верешмарті; на погруб изыйшла ся велика силу  людий; на улици Ваці, 19 є памятна табла; на ёго  честь створили Товаришство Кішфалуді (1836),  котроє было центром літературного живота.
30.11.1831 в Торисках родив ся Михаил Котрадов  (†1901), духовник, педаґоґ, публиціста; быв  інспектором церьковных школ Пряшовщины;  пожертвовав 4000 австрійськых корун на русинськоє  просвітовоє Общество с. Іоана Крестителя, створив  коло 40 фондув на пудпору печатаня учебникув,  стіпендії, орґанізацію наукы в ґімназіях и  промысловках и др.
30.11.1835 родив ся Марк Твен (Самуел Ленґгорн  Клеменс; †1910), америцькый писатель, автор Пригод  Тома Соєра (1876) и Пригод Гаклбері Фіна (1884).
25.11.1837 в Ліптовськуй Селници Жілінського края  родив ся Адолф Петер Затурецькый (псевдо:  Боровогайськый; †1904), педаґоґ, словацькый  фолклоріста, публиціста, языкознатель и автор  учебникув языка.
25.11.1838 у Стеблёві Черкаськой ґуб. родив ся  Иван Семенович Нечуй-Левицькый (†1918), вызначный  украинськый писатель, публиціста, етноґраф,  фолклоріста, педаґоґ.
21.11.1844 (9.11 Юл.кал.) у Санкт-Петербурґу умер  Иван Крылов (*1769), майбулшый руськый байкарь.
27.11.1846 родив ся Йован Ґрчич-Миленко (†1875),  сербськый романтичный поет, познатый яко  Фрушкогорськый соловей.
25.11.1853 в Потоку родив ся Йозеф Шкултеті  (†1948), словацькый писатель, новинарь,  літературный крітик и словникарь.
29.11.1854 у Валєву умер Прота Матея Ненадович  (*1777), сербськый державник, войвода и писатель,  автор Мемоарув, цїнного литературного памятника  той добы.
23.11.1855 (11.11 Юл.кал.) в Сентї родив ся Стеван  Сремац (†1906), вызначный сербськый писатель,  котрого часто называют Ґоґолем сербськой  літературы.
26.11.1855 у Константінаполю умер на колеру у віку  57 рокув Адам Міцкевич (*1798), польскый поет.
23.11.1857 у Штефурові, округ Свидник, родив ся  Еміл Кубек (†1940), русинськый писатель и  словникарь; од року 1904 дїятельствує в ЗША; автор  трёхтомного романа Марко Шолтыс: роман из житя  Пудкарпатськой Руси, Народных повістий и стихув  (1922–1926), Старославянсько - мадярсько - русько  - нїмецького словаря (1906).
29.11.1859 в Ружомберку родив ся Карол Крчмері  (†1949), педаґоґ, языкознатель, активный участник  реформы словацького правописа, публиціста.
27.11.1863 у Ґурї-Гуморї (днесь Ґура-Гуморулуй,  Румынія) родила ся Ольга Кобылянська (†1942),  украинська писателька, феміністка; року 1894  заложила Товаришство Руськых Жон на Буковинї.
26.11.1865 первый раз появила ся Аліса в Краинї  Див, напечатана пак на 40 языках; автором котрой є  Луіс Керол (Lewis Carroll; правдиво: Charles  Lutwidge Dodgson).
23.11.1868 у Черкасах родив ся Віктор Дмитрович  Замирайло (†1939), украинськый и російськый ґрафик  и малярь; малёвав стїнописы Володимирського  собора; вызначный книжный ґрафик.
22.11.1869 в Паріжу родив ся Андре Жид ( Andre  Paul Guillaume Gide; †1951), французськый  писатель, Нобелув лавреат (1947).
30.11.1869 в Рімавськом Брезові умер Людовіт  Кубанї (*1830), словацькый писатель и літературный  крітик.
27.11.1873 в Більчи, Галичина, родив ся Юліан  Андрієвич Яворськый (†1937), педаґоґ,  літературознатель, фолклоріста, поет, якый во  многых роботах занимав ся вопросами Подкарпатськой  Руси.
30.11.1874 у каштелю Бленгайм, Вудсток, родив ся  Вінстон Леонард Спенсер Черчілл (†1965),  брітанськый штатник и писатель, лавреат Нобела за  літературу (1953).
22.11.1877 родив ся Ендре Аді (†1919), мадярськый  поет и новинарь.
28.11.1878 (16.11 Юл.кал.) у Беоґраду умер Джура  Якшіч (*1832), сербськый писатель и малярь.
23.11.1880 в Ревуци родила ся Олґа Тексторисова  (Olga Textorisova; †1938), словацька писателька, в  рр. 1907–1919 робила яко учителька на Дольной  земли.
28.11.1880 у Петербурґу родив ся Александр  Александрович Блок (†1921), руськый поет.
23.11.1881 в Пожаревци ся родила Міліца Янковичова  (†1939), сербська писателька, авторка романув,  повідань и дїточых книг.
28.11.1881 у Відню родив ся Стефан Цвайґ (Zweig,  †1942), австрійськый писатель; окрем популарных  новел написав животописы Маґеллена, Марії Стюарт,  Еразма Ротердамського, Оноре де Балзака, Льва  Толстоя.
27.11.1883 в Сексардї родив ся Мігай Бабич  (†1941), мадярськый поет, писатель, історик  літературы.
26.11.1893 у Беоґраду умер Мілан Куюнджіч Абердар  (*1842), сербськый філозоф и політик, котрый  выступив и як поет под псевдонимом Абердар.
28.11.1894 в Познани родив ся Аркадий Фідлер  (†1985), полськый писатель, автор книг о довгых  подорогах, котры подъяв в роках 1927–1982.
27.11.1895 умер Александер Дюма молодшый (*1824),  французськый драматик и прозаик: Дама з камеліями,  Травіата.
21.11.1899 у Лохові, жупа Береґ, родив ся Михаил  Парлаґ (†1992), учитель, орґанізатор културного  живота и соціалной помочи на Верховинї, етноґраф,  писатель.
30.11.1900 умер Оскар Вайлд (*1854), ірськый  анґлійськый поет, писатель (Портрет Доріана Ґрея,  1891).
30.11.1903 у Петровцях родив ся Осиф Костелник  (†1936), русинськый писатель и публиціста.
28.11.1904 в Бачськум Петровци родив ся Андрей  Мраз (†1964), словацькый літературный історик и  крітик, драматик.
29.11.1906 в Одесї родив ся Роман Кармен (†1978),  філмовый режісер, камераман, сценаріста, новинарь;  достав знатости воєнныма репортажами в часї ІІ.  Світовой войны (Сталинградська битва, концлаґер  Майданек, заятя Берлина, акт капітулаціїї  Нїмещины, Норінберґськый процес).
28.11.1907 у Римі родив ся Алберто Моравіа (правд.  Пінкерле; †1990), таліанськый прозаик, новинарь.
23.11.1908 (10.11 Юл.кал.) в Кієві родив ся  Николай Носов (†1976), дїточый писатель, філмовый  режісер и аніматор, котрого повість Вітя Малеєв у  школї и дома (1951), трилоґія о Незнайкови  одзначены державныма премиями.
26.11.1909 в Слатинї, Румынія, родив ся Евґен  Іонеско (Eugene Ionesco; †1994), румынського рода  французськый драматик театра абсурда (Лыса  співачка).
26.11.1910 родив ся Богдан Рудницькый, славіста,  языкознатель, професор екзіловых украинськых  училищ у Монахіуму и Вінніпеґу; року 1943 выйшов  великый украинсько-нїмецькый словник Кузелї и  Рудницького, котрый донынї непревышимый.
24.11.1914 в Новых Садах (Силї) Нїтрянського края  родив ся Янко Сілан (правд. Ян Дюрка; †1984),  священник, словацькый поет духовной тематикы,  товмач и редактор часопису Вербум и книжной  едіції Лукс (Світло).
25.11.1915 в Губовуй Жілінського края родив ся Ян  Окаль (†1990), културный и політичный актівіста,  учитель, поет; од року 1945 на еміґрації.
28.11.1915 (15.11 Юл.кал) в Москві родив ся  Константин Симонов (†1979), познатый совєтськый  писатель
22.11.1916 на фармі Джен Еллен в Каліфорнії у віку  40 рокув учинив самогубство Джек Лондон  (правдиво: Джон Ґріффіт, *1876), америцькый  писатель.
23.11.1919 у Вінници умер Микола Євшан (правд.  Федюшка; *1889), украинськый културник,  літературный крітик и публичный активіста; печатав  публицістику в часописах Українська хата,  Літературно-научный вістник, Будучность.
29.11.1919 у Львову умер Иван Григорович  Верхратськый (*1846), украинськый філолоґ,  природознатель, писатель, изглядователь языка  пудкарпатськых Русинув, автор словника Знадоби до  словаря южноруського (1877).
30.11.1920 умер Даніел Копа (*1838), учитель и  новинарь, автор словацькой ґраматикы и соавтор  учебникув, што тїсно сотрудив из Андреём  Сладковичом и Йозефом Милославом Гурбаном.
25.11.1922 в Кысачу, Войводина, умер Владимир  Мічатек (*1871), учитель, товмач, што переложив до  словакчины около 150 творув писателей Сербії и  Болґарії.
29.11.1922 у Нішу родив ся Душко Радович (†1984),  вызначный сербськый дїточый писатель.
21.11.1923 в Новум Саду ся родила Анна Маєрова  (†1983), учителька в Селенчи и Бачськум Петровци,  дїточа писателька, авторка учебникув, редакторка  дїточых часописув.
22.11.1925 у Кысачу, Войводина, родив ся Андрей  Ферко (†2011), дохтор, словацькый дольноземськый  поет.
28.11.1925 в Осланах ся родив Станїслав Шматляк  (†2008), словацькый літературознатель и крітик.
30.11.1928 в Беоґраду родив ся Драґан Лукич  (†2006), сербськый поет, што творив переважно  дїточу поезію.
26.11.1930 в Орши, Біла Русь, родив ся Владимир  Короткевич (†1984), класик білоруськой літературы,  майбулше познатый як зачинатель в жанрї  історичного романа.
27.11.1933 у Пыхнях, округ Снина, родив ся Михал  Гиряк (†2007), педагог, етнограф, фолклориста,  публициста, писатель дђточой литературы.

26.11.1934 родив ся Юрий Литвин (†1984), украинскый поет, новинарь и правозащитник,  довгорочный лагераш Гулагу; року 1989  перепохороненый у Киевђ.
30.11.1934 в Гуляй-Полю, Запорожчина, родила ся  украинська писателька Раіса Иванченко (рож.  Картель, в одд. Иванова), авторка історичных  повістий и романув, як роман Клятва (о Михалови  Драгоманові).
27.11.1937 в Єревану, в арештї умер обвиненый з  контрреволуції 40-рочный Єґіше Чаренц (правд.  Єґіше Сомонян; *1897), армянськый поет, прозаик и  товмач, закладатель модерной армянськой  літературы.
27.11.1944 совєтська беспека арештовала Ивана  Гарайду; яко лінґвіста, што не занимав ся  политиков, Гарайда не бояв ся прихода совєтського  режима и не одышов до евакуації.
27.11.1945 у станицї Пашковська пуд Краснодаром у  воєнськум шпіталю умер пудкарпатськый  писатель-сатірик Марко Бараболя (правд Иван  Федорув Рознїйчук, *1910), што высміяв языковый  вопрос, поетув-ґрафоманув, чешську и мадярську  політику сопротив автономії Русинув.
30.11.1946 у Голятинї, Воловщина, родив ся Микола  (Иванув) Зимомря, літературознатель, товмач,  редактор; знатель живота Нїмцюв Пудкарпатя.
25.11.1950 умер Йоганн Вілгелм Єнсен (*1873),  данськый писатель, Нобелув лавреат (1944).
27.11.1951 в Лученци умерла Божена Сланчикова  (псевда: Тімрава, Тета з Полїхна; *1867),  словацька писателька.
27.11.1953 у Бостону умер Юджін Ґладстовн О'Ніл  (Eugene Gladstone O'Neill, *1888), америцькый  драматик, Нобелув лавреат (1936).
25.11.1956 у Москві умер Олександр Петрович  Довженко (*1894), украинськый філмовый режісер и  писатель, закладатель поетичного філма; Заслуженый  Умілець УССР (1939).
30.11.1962 в Западнум Берлинї умер Макс Фасмер  (Max Julius Friedrich Vasmer; *1886), нїмецькый  лінґвіста, славіста, автор етімолоґічного словника  руського языка.
22.11.1963 умер Олдос Гакслі (Aldous Huxley;  *1894), анґлійськый писатель, автор песимистичных  антіутопій о будучности людства.
21.11.1964 родив ся Стеван Константинович,  высокошколськый педаґоґ, поет, прозаик и  літературный крітик, котрый пише по сербськы и по  русинськы.
21.11.1966 у Пряшові умерла 79-рочна Ирена  Невицька (рож. Анна Бурик, *1886), позната  писателька украинськой оріентації и феміністична  активістка; писала тыж под псевдами Анна Новак,  Анна Горняк.
25.11.1968 у Баунд Брук, Ню Джерсі, умер 90-рочный  Ептон Сінклер (Upton Sinclair, *1878), популарный  америцькый писатель и новинарь, што остро писав о  актуалных соціалных и політичных проблемах.
28.11.1968 в Лондону умерла Инід Мері Блайтон  (Enid Mary Blyton; *1897), позната анґлійська  писателька пригодницькой літературы про дїти и  молодеж.
28.11.1968 в Берлинї у віку 81 рокув умер Арнолд  Цвайґ (Zweig; *1887), нїмецькый писатель,  антіфашіста, чиї книгы были спалены в часї  панованя Гітлера.
25.11.1974 у Братіславі умер Василь Степанув  Ґренджа-Донськый (*1897), пудкарпатськый поет и  фолклоріста украинського стрема, котрый первый  перейшов на фонетичный правопис и первый быв  выданый на Украинї (Тернові квіти полонин,  Харьков, 1928).
30.11.1977 в Беоґраду умер Мілош Црнянскі (*1893),  сербськый поет, прозаик, драматик , новинарь и  товмач.
28.11.1978 родив ся Анатолий Сава – подузятник,  публичный активиста, русинськый поет з Марамороша.
23.11.1983 у Кієві умер Микола Платонович Бажан  (*1904), украинськый поет, академик АН УССР  (1951), Герой Соц. Труда (1974), Народный Поет  Узбекстана и Заслуженый Умілець Ґрузії.
26.11.1985 в Братіславі умер Рудо Моріц (*1921),  педаґоґ, словацькый прозаик и публиціста, автор  літературы про дїтей и молодеж, выдаватель дїточых  часописув.
23.11.1987 в Братіславі умер Даніел Окалі (*1903),  лївицёвый політик, поет и літературный крітик,  основатель часописа DAV (1924–1937, вєдно з  Андреём Сірацькым и Владом Клементісом).
28.11.1999 в Братіславі умер Петер Карваш (*1920),  словацькый прозаик, драматик, театролоґ.
29.11.2001 в Красноярську у віку 77 рокув умер  Віктор Петрович Астафьев (*1924), вызначный  руськый писатель, што реалистично описовав войну и  сельськый живот, як то видит простый чоловік.
24.11.2004 умер Артур Гейлі (Arthur Hailey;  *1920), канадськый прозаик, автор многых  бестселлерув (Готел, Аеропорт, Колеса и др.), в  котрых драматичный сужет є допровоженый  реалистичныма подробностями з одповідной сферы,  котрі автор перед написанём твора зыскує глубокым  изученём вопроса.
22.11.2009 умер Яромір Горжец (*1921), новинарь и  поет, актівіста чешського Общества Приятелюв  Пудкарпатськой Руси.
30.11.2009 в Беоґраду у віку 80 рокув умер Милорад  Павич (*1929), сербськый писатель и товмач,  історик сербськой літературы.
26.11.2010 в Братіславі умер Мілан Ферко (*1929),  словацькый прозаик, поет, драматик, автор дїтськой  и молодежной літературы.
29.11.2016 в Казинцборцицї умер у віку 80 рокув  Мирон Жирош (*1936), поет, новинарь, публиціста,  автор научно-популарных и хроникарськых книг о  Русинах.