21–31. юлий в истории

20.07.2014 20:25

28.07.1655 в Саннуа, Франція, умер Сірано де  Бержерак (Hercule Savinien Cyrano de Bergerac;  *1619), французськый драматик, поет, памфлетіста,  зачинатель научной фантастикы.
22.07.1715–25.07.1715 другый раз слызила ікона  Божой Матери у деревлянуй церковци у Маріяповчи,  за што складеноє свідченя повчанського дяка Іоана,  написаноє по русинськы; літературный памятник  появив Іштван Удварі (Образчикы, 159–171).
30.07.1771 в Кембріджу, Велика Брітанія, у віку 54  рокув умер Томас Ґрей (*1716), анґлійськый  поет-сентіменталіста, літературознатель.
31.07.1784 у Паріжу умер Дені Дідро (Denis  Diderot, *1713), французськый енціклопедіста,  філозоф и писатель; почестный член Петербурґськой  Академії Наук.
29.07.1793 у Мошовцях Жілінського края родив ся Ян  Коллар (†1852), поет (Дочерь Славы), пансалавіста  и автор студій на тему славянськой взаимности.
25.07.1794 в Паріжу закончив живот на ґілотинї  31-рочный Андре Марі де Шеньє (*1762),  французськый класичный поет, новинарь и політик.
25.07.1796 в Дамфрісу умер Роберт Бернс (Burns,  *1759), шкотськый поет, што мав великый вплыв на  світову поезію.
24.07.1802 родив ся Александер Дюма старшый  (†1870), автор высше 260 романув и повідань (Три  мушкетеры, Ґроф Монте Крісто, Королиця Марґо,  Чорный туліпан).
28.07.1812 у Варшаві родив ся Юзеф Іґнацы  Крашевскі (†1887), польскый писатель, автор  множества романув из історії Польщі.
30.07.1814 у Богодуховськум округу Харьков.  ґубернії умер Акым Николаёвич Нахімов (*1782),  руський поет, сатірик, драматург Украины, якый  высміёвав пудкупство, неправый суд, злоуживаня  чиновникув и статкарюв; творы сатірика зачали  печатати лем по ёго смерти; робив на Харьковськум  всеучилищу.
21.07.1816 у Касселу родив ся Пол Джуліус, Барон  фон Ройтер (Reuter; правд. Israеl Beer Josaphat;  †1899), брітанськый новинарь поводом з Нїмещины,  року 1844 переступив на христіанство и змінив  имня; закладатель первой у світї аґенції новин  Reuters Telegrams (од року 1851 в Лондону,  закладена року 1849 в Аахену), нынї Reuters; року  1871 достав тітулу барона у Нїмещинї; днесь в  аґенції робит высше 16 тысяч людий.
30.07.1818 родила ся Емілі Бронте (Brontё, †1848),  англійська писателька, авторка романа Бурёвы  верхы (1847).
29.07.1821 в Гайдудороґу родив ся Карол Мейсарош  (†1890), юріста, історик, новинарь, хроникарь  револуції (1848); од року 1850 жиє в Ужгородї;  автор історії мадярськых Русинув (1850), історії  Ужгорода (1861).
27.07.1824 родив ся Александер Дюма молодшый  (†1895), французськый драматик и прозаик: Дама з  камеліями, Травіата.
24.07.1828 (12.07 Юл.кал) в Саратову родив ся  Николай Гаврилович Чернышевськый (†1889),  литературный крітик, публиціста, писатель.
29.07.1829 в Улич-Кривум, округ Снина, родив ся  Андрій Ріпай (†1914), педаґоґ; од року 1862  дїятельствує в Унґварї; редактор и выдаватель  педаґоґічной новинкы Учитель, первого печатного  періодика на Пудкарпатю.
25.07.1834 у віку 61 рокув умер Семюел Тейлор  Колрідж (*1772), анґлійськый романтичный поет,  літературный крітик и філозоф.
27.07.1835 в Валдікастелло, Тоскана, родив ся  Джозуе Кардуччі (†1907), таліанськый поет, Нобелув  лавреат (1906).
27.07.1841 (15.07 Юл.кал) у Пятигорську умер на  дуелу Михаил Юрьєвич Лермонтов (*1814), руськый  поет; погребеный в Тарханах Пензенськой области.
27.07.1843 (15.07 Юл.кал.) у Верхомли Великой,  Лемковина, родив ся Владимир Хыляк (†1893),  вызначный русинськый писатель, што писав под  псевдонимами В.Нелях, Я.Сам, Лемко, Лемко-Семко,  Некий, Иероним Аноним, Quisdam и др.
31.07.1849 у битві при Шеґешвару пропав без вісти  Шандор Петевфій (*1823), мадярськый поет,  револуційный лірик.
27.07.1853 (15.07 Юл.кал) в Житомиру родив ся  Владимир Галактионович Короленко (†1921),  вызначный руськый писатель Украины.
26.07.1856 родив ся Джордж Бернард Шоу (†1950),  ірськый драматик; Нобелув лавреат (1925); первый  роман 1879. року выдав онь року 1930.
29.07.1856 в Празї у віку 34 рокув умер Карел  Гавличек-Боровськый (*1821), чешськый політик,  поет, публиціста и новинарь.
31.07.1858 во Вшетину, Чехія, родив ся Ферко  Урбанек (†1934), словацькый драматик, автор  великого числа популарных постановок переважно про  охотницьку сцену.
26.07.1861 (14.07 Юл.кал.) в Чарґалі Тіфліськой  ґубернії родив ся Важа Пшавела (правд. Лука  Павлович Разікашвілї; †1915), класик ґрузинськой  літературы.
28.07.1864 в Руськуй Полянї (Мараморош) родив ся  Василь Гаджеґа (†1938), русинськый  ґрекокатолицькый духовник, філософ, педаґоґ, автор  робот о Лучкаёви, Фоґарашію, історик (Додаткы к  історії Русинув и русинськых церков, 1922–1937).
30.07.1868 умер Мігай Томпа (*1817), мадярськый  поет, академик.
27.07.1873 умер Фёдор Иванович Тютчев (*1803),  руськый поет; року 1821 по абсолвованю  Московського всеучилища служив діпломатом руськой  амбасады у Монахіумі (1822–1837), туй спознав ся  из Гайне и Шіллером, за незбаня на служебні  повинностї быв пропущеный и дале туй жив світськоє  житя як пріватна особа (1837–1844), но за писаня  на тему нїмецько-руського приятельства царь  Николай І. взяв го назад у службу, од року 1848  вертат ся до Росії и служит главным цензором;  выдав два тома стихув (1854 и 1868), писав у духу  пантеізма и славянофілства; стихы музикалні и  написані файным руськым языком.
21.07.1874 в Будапешту умер Йозеф Карол Вікторін  (*1822), священик, словацькый народный будитель,  выдаватель и пропаґатор словацькой літературы,  публіціста, доктор honoris causa Харьковського  універзітета, носитель російського ордена св. Анны  ІІ.ст.
22.07.1878 у Варшаві родив ся Януш Корчак (правд.  Генрик Ґолдшміт), польскый педаґоґ, писатель,  дохтор; 05.08.1942–08.08.1942 погыб у ґазкоморї у  Треблинцї из 200 своима учениками.
28.07.1880 у Херсонськуй ґубернії родив ся  Володимир Кирилович Вінниченко (†1951),  украинськый писатель, політик, предсїдник  Діректорії в роках 1918–1919.
28.07.1883 в Пивници, Войводина, родив ся Самуел  Чинчурак (†1952), словацькый набоженсько  оріентованый писатель дїтськой літературы.
26.07.1885 родив ся Андре Моруа (правд: Еміл  Саломон Вілгелм Герцоґ; †1967), французськый  писатель, майбулше познатый біоґрафичныма романами  о літераторах.
26.07.1894 родив ся Олдос Гакслі (Aldous Huxley;  †1963), анґлійськый писатель, автор песимистичных  антіутопій о будучности людства.
21.07.1899 в Оук-Парк, Ілліной, родив ся Ернест  Гемінґвей (Ernest Miller Hemingway, †1961),  америцькый писатель, Нобелув лавреат (1954).
26.07.1899 у Мирчи, Унґ, родив ся Юліан (Иванув)  Ревай (†1979), педаґоґ, редактор журнала Учитель,  соавтор єдного з лїпшых русинськых словникув  (1928), посланик до чехословацького Сойму,  міністер у володах Бровдія и Волошина; при  Волошинї перейшов на проукраинську позіцію, на  котруй обстав и дале; року 1949 еміґровав до ЗША.
27.07.1899 у Рипеню пуд Беоґрадом родив ся Велибор  Ґлиґорич (†1977), сербськый літературный и  театралный крітик.
22.07.1900 у Шиду родив ся Илько Крайцар (†1969),  войводянськый адвокат, културный роботник,  публиціста.
22.07.1902 у Львові умер Остап Терлецькый (*1850),  галичськый публиціста и літературознатель,  украинськый народовець, якый по абсолвованю  філозофії у Львовськум Всеучилищу робив  бібліотекарём у Віденськум Всеучилищу; автор  моноґрафії "Літературні стремління галицьких  русинів від 1772 до 1882 року", актівіста НТШ.
27.07.1902 в Дынові Пудкарпатського воєводства,  Польща, родив ся Ярослав Галан (†1949),  антікатолицькый украинськый писатель, антіфашіста.
26.07.1904 в Сенїци Тернавського края родив ся  Иван Горват (†1960), діпломат, словацькый прозаик,  літературознатель и товмач.
25.07.1905 в Русе, Болґарія, родив ся Еліас  Канетті (†1994), нїмецькоязычный жидувськый  писатель, котрый в своих творах аналізовав  псіхолоґію масы, маніпулацію масами; Нобелув  лавреат (1981) «за літературу, высвітившу значеня  людськой совісти».
30.07.1909 родив ся Сіріл Норткот Паркінсон  (†1993), анґлійськый історик, публіціста,  писатель, якый описав у сатіричных творах «законы  Паркінсона», подля котрых фунґує бюрократія.
30.07.1909 у Золотарёві, Мараморош, родив ся  Александер (Иванув) Сливка (†2008; псевд.  А. Слимак), пудкарпатськый писатель, драматик,  театралный режісер и актер.
23.07.1915 у Луганську родив ся Михаил Львович  Матусовськый (†1990), поет, прозаик, автор текстув  многых любеных співанок (Подмосковные вечера, Это  было недавно, это было давно, С чего начинается  Родина, На безымянной высоте, Старый клён).
25.07.1922 в Братіславі родив ся Мілош Кырно  (Krno; †2007), словацькый прозаик, поет, драматик,  товмач, автор літературы про дїти и молодеж.
31.07.1924 полська волода заказала хоснованя  украинського языка у державных урядах восточной  Польщі.
30.07.1926 у Драгові умер Теодозій Злоцькый  (*1846), русинськый писатель и етноґраф, тамошный  парох; погребеный у сосїднум Золотарёві.
23.07.1927 родив ся Ласлов Балла (†2010),  мадярськый пудкарпатськый писатель, новинарь;  товмач Шевченка, Стефаника, Франка.
25.07.1929 родив ся Василій Шукшин (†1974),  писатель, філмовый режісер и сценаріста.
27.07.1930 у Руськум Керестурї родив ся Мирон  Колошняї (†2009), русинськый поет, товмач и  сценаріста.
27.07.1939 в Ніша-Бани умерла Міліца Янковичова  (*1881), сербська писателька, авторка романув,  повідань и дїточых книг.
22.07.1944 у Празї умер украинськый ліричный поет  Олександр Олесь (правд. Олександр Ив. Кандыба,  *1878), якый по падї Петлюры еміґровав з Украины.
31.07.1944 Антуан де Сент-Еґзупері (Antoine Marie  Roger de Saint-Exupеry, *1900) вылетїв у послїдный  лет, из котрого не вернув ся.
22.07.1946 у лаґру у Залцбурґу по 2. Світовуй  войнї умер Авенір Коломыєць (*1906), украинськый  поет, драматик и новинарь, якый творив у лаґру у  Залцбурґу по 2. Світовуй войнї и на еміґрації.
21.07.1950 в Кулпинї, Войводина, родив ся Самуел  Человськый, словацькый поет, словакіста,  літературознатель на высшуй школї в Новум Саду.
31.07.1952 в Ердевіку, Войводина родив ся Мирослав  Дудок, словацькый поет и лінґвіста.
22.07.1956 в Ліптовськум Микулашу Жілінського края  у віку 68 рокув умер Людовіт Шеншель (*1888),  священик, словацькый языкознатель, публиціста,  автор читанок, антіфашістичный боевник.
22.07.1958 в Сестрорецку у віку 63 рокув умер  Михаил Михайлович Зощенко (*1894), руськый  прозаик, драматик, товмач, майбулш познатый як  автор сатіричных повідань.
30.07.1960 в Братіславі умер Рудолф Яшик (*1919),  словацькый писатель, котрого знают  характеризовати як словацького Гемінґвея.
24.07.1964 у Кієві умер Максим Тадеёвич Рыльскый  (*1895), украинськый поет, товмач, публиціста и  публичный дїятель; у 1920-х приналежав до  неокласикув, котрых крітиковали за декадентство и  одорваность од потреб соціалістичного живота; року  1931 быв арештованый беспеков за то, же дозволяв  собі вольнодумство; по рочнуй одсидцї выголосив,  же активно приимат совєтську реалность, дякуючи  тому сам єден из неокласикув пережив сталинськый  терор; року 1943 выбраный академиком, в роках  1944–1964 быв діректором Інстітута  Умілствознательства, фолклору и етноґрафії АН  Украины; лавреат Шевченковой премії и двох  державных премій Совєтського Союза.
22.07.1967 у Будапешту умер Лайош Кашшак (*1887),  авантґардный мадярськый писатель, поет и малярь  20. столїтія.
27.07.1967 в Беоґраду умер Велько Петрович  (*1884), сербськый писатель реаліста, што писав  главно о Войводинї, член Сербськой Академии Наук и  Умілств.
26.07.1976 у Москві умер Николай Носов (*1908),  дїточый писатель, філмовый режісер и аніматор,  котрого повість Вітя Малеєв у школї и дома (1951),  трилоґія о Незнайкови одзначены державныма  премиями
29.07.1977 в Ліптовськум Мікулашу умер Ян  Станіслав (*1904), словацькый языкознатель,  чоловый славіста, имня котрого носит Славістичный  інстітут САН.
21.07.1979 в Берлинї умер Лудвиґ Ренн (правд.  Арнолд Фрідріх Фіт фон Голсенау; *1889), нїмецькый  писатель, автор антівоєнных, антіфашістичных и  дїтськых творув.
30.07.1980 у Москві у віку 74 рокув умерла Галина  Серебрякова (рож. Бык-Бек; *1905), руська  писателька, у віку 14 рокув вступила до  комуністичной партії и участковала у домовуй  войнї; абсолвовала медицину на Московськум  Всеучилищу и стала на новинарську дорогу; достала  знатости книгов Женщины Французской Революции;  была репресована и на 20 рокув выбита из тору  нормалного живота и літературы; єї популарні  книгы: Юность Маркса, Похищение огня; Прометей.
25.07.1984 в Мінску, Біла Русь, умер Владимир  Короткевич (*1930), класик білоруськой літературы,  майбулше познатый як зачинатель в жанрї  історичного романа; велика часть творух котрого  была невгодна тогдышной власти и появена была онь  посмертно.
24.07.1991 в Маямі, Флоріда, ЗША, у віку 87 рокув  умер Іцхок Зінґер (1904), америцькый жидувськый  (ідіш) писатель, Нобелув лавреат (1978).
22.07.2003 умер Василь Быков (*1924) , білоруськый  писатель, автор новел, повістий и романув о  войнї.
25.07.2006 в Мінску умер Янка Брыль (Иван  Антонович Брыль; *1917), прозаик и товмач, класик  білоруськой літературы.
26.07.2006 у віку 85 рокув у Празї умер Войтєх  Замаровськый (*1919), словацькый писатель, автор  популарных книг о давных народах, потовмаченых на  10 языкув, общым накладом 2 млн. кусув.
26.07.2006 в Бардїёві умерла Анна Галчакова (рож.  Густякова; *1929), самородна русинська писателька.
21.07.2007 в Братіславі у віку кус недожитых 85  рокув умер Мілош Кырно (Krno; *1922), словацькый  прозаик, поет, драматик, товмач, автор літературы  про дїти и молодеж.
27.07.2007 у Мукачові отвореный помяник  А. Духновичови, скулптор Михайло Белень.
30.07.2007 в Форе, Швеція, умер Інґмар Берґман  (*1918), світознатый шведськый режісер и писатель.
21.07.2011 у Срімськуй Каменици, Войводина, умер  Андрей Ферко (*1925), дохтор, словацькый  дольноземськый поет; погребеный зостав в Бачськом  Петровци.
31.07.2012 у Голлівуд-Гіллз, Каліфорнія, ЗША, умер  Ґор Відал (Eugene Luther Gore Vidal; *1925),  прозаик, драматик и есеіста, класик америцькой  літературы другой половкы ХХ. віка.
26.07.2016 у Будапештї у віку 57 рокув умер  Ґабріел Гаттінґер-Клебашко (*1958), русинськый  поет и політичный активіста Мадярщины.